Na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow z 23 sierpnia 1939 r. III Rzesza i ZSRR wydały wyrok na państwo polskie. System umocnień granicznych nazwany współcześnie Linią Mołotowa, który powstał na terenie Polski był efektem zajęcia tych ziem przez wojska Armii Czerwonej. Przemyski Rejon Umocniony (P.R.U.), będąc ostatnią częścią całego systemu obrony Związku Radzieckiego przed zachodnim wrogiem jest podzielony na Punkty Oporu (P.O.). Łącznie P.R.U. posiada 99 schronów bojowych z 168 planowanych na długości 120 km. Jednym z najważniejszych P.O. był Przemyski mający uchronić most kolejowy w mieście jako jedyną drogę tranzytową pomiędzy Krakowem, a Lwowem. Przemyski P.O. wspierany był przez P.O. : Mielnów, Krasiczyn, Łuczyce, Siedliska i Medyka.
Kaponiera 8813 to jeden z 22 obiektów, które powstały w mieście w latach 1940-1941 wchodzących w skład P.O. Przemyśl. W konstrukcji schronów sowieckich można dopatrywać się podobieństwa. Obiekt ten jest jedyny z ponad 1000 ze względu na swoją budowę. Jest jedyną kaponierą jednokondygnacyjną.
Budowę schronu rozpoczęto dopiero pod koniec roku 1940 r. co przyczyniło się do nieukończenia obiektu przed Wielką Wojną Ojczyźnianą w 1941 r. Schron został wyposażony w 4 strzelnice. Dwie armaty kalibru 45 mm wz. 1934 typu 20K, sprzężone były z ckm wzór 1939 DS. kal. 7,62. oraz dwa ciężkie karabiny maszynowe wz. 1910/30 systemu Maxim kal. 7,62 mm. Na wyposażeniu były również karabiny maszynowe typu Diegtariowa DT wz. 1929 kal. 7,62 mm zamontowane w stanowiskach do obrony wejścia.
Podczas zbrojnej agresji niemieckiej z 22 VI 1941 r. na ZSRR, P.O. Przemyśl był jednym z nielicznych prowadzących walkę. Obsada schronu 8813, z 150. samodzielnego batalionu karabinów maszynowych, pod dowództwem młodsze¬go lejtnanta I. Czaplina, wchodząca w skład 99. Dywizji Strzelców, nie wycofując się z frontu, broniła granic ZSRR przed armią Wehrmachtu. Jak w większości przypadków i tu schron obsadzała nie pełna załoga. Zamiast pełnej załogi mającej liczyć około 32 żołnierzy schronu broniło prawdopodobnie 12 ludzi. Walki przy zbiegu dzisiejszej ulicy Sienkiewicza i Wybrzeża Piłsudskiego trwały do ostatnich dni czerwca, po czym załoga tego czterostrzelnicowego schronu zamilkła po spaleniu żywcem w środku przez grupę szturmową z miotaczami ognia. Pośmiertnie załoga odznaczona została Orderem Czerwonego Sztandaru jako jedna z pierwszych jednostek II wojny światowej.
Po wojnie oddziały LWP prowadziły inwentaryzację pozostałości po okupacji radzieckiej na terenach Polski, w związku z czym schron obecnie znajdujący się przy hotelu "accademia" otrzymał nr ewidencyjny 8813. W związku z tym obiekt obecnie otrzymał nazwę Kaponiera 8813. W przeciągu lat wnętrze schronu zostało zdewastowane i pozbawione wszystkich elementów wyposażenia. Z biegiem czasu niedaleko schronu wybudowano lokal o nazwie „Stodoła”, natomiast strop schronu posłużył jako taras widokowo-taneczny i swego rodzaju ogródek piwny. Strop został wyłożony płytkami, a do kopuły przyspawano ławeczkę. Stan ten utrzymał się do końca lat 90.
Od roku 2002 Tomasz Szpakowski i Grzegorz Malik rozpoczęli starania o dzierżawę KAPONIERY 8813. Udało się dopiero w roku 2004. Z dniem 20 października, za sprawą kilku zapaleńców, rozpoczęły się pierwsze prace rewitalizacyjne. Od 2008 r. rozpoczęto tworzenie ekspozycji muzealnej związanej z losami Przemyśla i Linią Mołotowa w okresie II wojny światowej. Wyeksponowano wiele umundurowania i wyposażenia żołnierzy walczących podczas II wojny światowej. Znaleźć tu można pełno postaciowe manekiny ubrane w niemieckie i radzieckie mundury z różnych okresów II wojny światowej. Każdy żołnierz posiada oryginalne oporządzenie oraz elementy uzbrojenia.
Dziś, już jako Przemyskie Stowarzyszenie Opieki i Rewitalizacji Linii Mołotowa „ PROJEKT 8813” zapraszamy do odwiedzania ekspozycji przy ul. Piłsudskiego 4 w soboty od 14 do 18 i niedziele od 12 do 18 w celu zapoznania się z historią miasta w okresie II wojny oraz poszerzenia swojej wiedzy, czy zainteresowań związanych z radzieckim systemem umocnień granicznych znajdujących się na terenie Polski.
W tygodniu również można odwiedzać obiekt, do czego bardzo serdecznie zapraszamy różnego rodzaju grupy zorganizowane (wycieczki szkolne, wycieczki turystyczne itp.) w godzinach do uzgodnienia pod numerem telefonu: 505 077 838 (Grzegorz Malik), 530 068 480 (Tomasz Szpakowski) oraz 663 693 025 (Tomasz Zając).
Tomasz Zając